Pomimo wielu pochlebnych opinii do Wilna podchodziliśmy z dużym dystansem. Tymczasem stolica Litwy idealnie trafiła w nasze gusta. Nie ważne czy jesteście bardziej czy mniej „miastowi”. Wilno i jego atrakcje zaspokoi bowiem oczekiwania zarówno zadeklarowanego mieszczucha, jak i nie przytłoczy swymi zurbanizowanymi wdziękami miłośnika piękna natury. Dla nas Wilno okazało się być bardzo przyjemnym miastem. Nie za dużym, nie za małym, z bogatą historią, ciekawą kuchnią, piękną starówką i cudownymi parkami.
Planujesz odwiedzić Wilno i chcesz dowiedzieć się jakie atrakcje są warte zobaczenia? Poniżej przedstawiamy zestawienie miejsc, które według nas są obowiązkowymi punktami do zaliczenia przy okazji wycieczki do stolicy Litwy.
1. Ostra Brama
Ostra Brama wraz z przylegającym doń murem stanowi pozostałość dawnych fortyfikacji stolicy. Wrota do pięknej wileńskiej starówki są ostatnią istniejącą obecnie bramą miejską. Wedle ówczesnych zwyczajów w wieżach bramnych umieszczano święte obrazy i to tu właśnie zawieszono obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej, który następnie umieszczono w wybudowanej w tym miejscu kaplicy. Już w XVII wieku obraz ten zasłynął z cudów i jest do dziś celem niezliczonych pielgrzymek wiernych.
Do Matki Ostrobramskiej modlił się m. in. Adam Mickiewicz, oddając jej cześć w Inwokacji do Pana Tadeusza, w której wspominał o swoim uzdrowieniu. Otóż okazuje się, że w latach dziecięcych wypadł z rąk niani, która wychylała się przez okno. Uderzenie o bruk było na tyle mocne, że stracił przytomność, a żadne zabiegi lekarskie nie odnosiły rezultatów. Dopiero gdy jego matka ofiarowała go opiece Ostrobramskiej Pani odzyskał świadomość i wkrótce wrócił do zdrowia. Stąd zatem fragment, który wszyscy pamiętamy:
Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem,
(Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę
Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę
I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu
Iść za wrócone życie podziękować Bogu) (…)
Sama kaplica zbudowana w klasycystycznym stylu wypełniona jest po brzegi darami wotywnymi z prośbami i dziękczynieniem wiernych, które nieraz budzą wzruszenie. Wśród nich można znaleźć wygrawerowany na srebrnej blaszce napis „Dzięki Ci Matko za Wilno”, który pozostawił marszałek Józef Piłsudski po zajęciu Wilna w 1919 r.
2. Katedra Wileńska
Kolejnym, pocztówkowym symbolem Wilna jest Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Władysława oraz znajdująca się tuż obok dzwonnica, która stanowiła fragment murów obronnych wchodzących w skład fortyfikacji Zamku Dolnego. Fakt, że oba te obiekty znajdują się na rozległym placu nie tylko ułatwia zwiedzanie, ale także mocno wpływa na odbiór tego miejsca, które zdaje się być przez to jeszcze bardziej monumentalne i jeszcze bardziej wzniosłe.
Historia Katedry
Pierwszy kościół powstał tu prawdopodobnie już w XIII wieku, kiedy to ambitny książę litewski Mendog przyjął katolicki chrzest, który był wówczas warunkiem koronacji przez Rzym. Historia katedry jest równie burzliwa co historia samego Wilna, które cierpiało przez najazdy, pożary, powodzie i zarazy. Bazylika z tych przyczyn wielokrotnie odbudowywana, rekonstruowana i udoskonalana przez cały okres istnienia zdążyła być kościołem, miejscem tajemnego ślubu Zygmunta Augusta i Barbary Radziwiłłówny, mauzoleum dla szczątków królów i możnowładców, stajnią (podczas wojny z Moskwą w XVII wieku), magazynem i wystawą obrazów (za rządów radzieckich), by w końcu w 1985 r. odzyskać funkcje sakralne.
Masywne kolumny przed głównym wejściem przenoszą nas oczami wyobraźni do starożytnej Grecji. Fasada katedry w naszym mniemaniu nawiązuje bardziej do świątyni Zeusa w Atenach niż do bazylik czy kościołów jakie w większości napotykamy podczas naszych dotychczasowych podróży. Ze względu na stosunkowo niedawną rekonstrukcję i odbudowę (koniec XX wieku), zachwyca nas zdecydowanie mocniej właśnie zewnętrzna konstrukcja niż samo wnętrze bazyliki.
Ciekawostka
Co ciekawe, pomiędzy głównym wejściem do katedry a dzwonnicą, na jednej z kostek nawierzchniowych, którymi wyłożony jest plac, znajduje się wygrawerowany napis „Stebuklas” (lit. „cud”). Punkt ten upamiętnia miejsce, z którego w 1989 r. rozciągnął się – aż do Tallina – łańcuch z około 2 milionów żywych ludzi. Ten około 600 km łańcuch był gestem symbolizującym solidarność mieszkańców państw bałtyckich w walce z komunizmem. Według lokalnych przesądów, jest to miejsce magiczne, spełniające życzenia. Wystarczy stanąć na kostce, pomyśleć czego się pragnie, a następnie wykonać 360-stopniowy obrót wokół własnej osi.
3. Zamek Dolny
Zrekonstruowany renesansowy Zamek Dolny, pełnił w przeszłości rolę rezydencji mieszkalnej litewskich władców. Pełną historią tego miejsca nie chcemy Was zbytnio zanudzać, ale warto wspomnieć, że w połowie XVII wieku siedziba Wielkich Książąt Litewskich została zniszczona i nie zostały poczynione żadne kroki mające na celu jej odbudowanie. Zamek z roku na rok stawał się coraz większą ruiną i doprowadziło to do sytuacji, że na ponad 200 lat zniknął całkowicie z mapy Wilna. Dopiero w 2001 roku podjęto decyzję o odbudowie zamku, a osiem lat później dokonano jego otwarcia. Obecnie mieści się w nim Muzeum Narodowe, które mieliśmy przyjemność zwiedzić. W jego dolnej części za pomocą wykopalisk, makiet, dokumentów i licznych tabliczek z informacjami, w całkiem interesujący sposób przedstawiona jest historia rezydencji, natomiast w górnej części zwiedzać można urządzone w różnych stylach sale pałacowe.
4. Góra Trzykrzyska
Nieopodal terenów zamkowych znajduje się obowiązkowy punkt każdej wycieczki do Wilna i zarazem jeden z symboli miasta oferujący wspaniałe widoki – Góra Trzykrzyska. Oprócz cudownej panoramy Wilna, na szczycie góry odnaleźć można także trzy krzyże, od których zresztą wywodzi się jej nazwa. Upamiętniają one zakonników franciszkańskich zamordowanych i pochowanych na wzgórzu w XIV wieku. Podejście na szczyt Góry Trzykrzyskiej daje trochę w kość, ale widoki w stu procentach wynagradzają włożony wysiłek.
5. Republika Zarzecza
Państwo w państwie wielkości pomniejszej dzielnicy stolicy. Jedno z najciekawszych i najbardziej intrygujących miejsc w Wilnie. Zarzeczu poświęciliśmy też osobny wpis, więc zajrzyjcie tutaj. Jesteśmy przekonani, że przespacerowanie się po tej dzielnicy będzie fascynujące, a na dodatek znacznie urozmaici zwiedzanie Wilna!
6. Kościół św. Piotra i Pawła na Antokolu
Świątynia zachwycająca białym wnętrzem pełnym pięknych dekoracji. Pierwotnie w jej miejscu stał nieduży drewniany kościół. Wielokrotnie był palony i remontowany, a doszczętnie zniszczony został w trakcie najazdu moskiewskiego w 1655 roku. Odbudowany w drugiej połowie XVII wieku kościół jest obecnie najcenniejszym zabytkiem wileńskiego baroku. Uwagę zwiedzających przyciąga wielki kryształowy żyrandol w kształcie łodzi, piękne organy oraz rzeźby, których w kościele jest podobno ponad 2 tysiące. Nie liczyliśmy, ale – tak – rzeczywiście jest ich bardzo dużo.
7. Ogród Bernardyński
Rozległy park będący idealnym miejscem do zrobienia przerwy w zwiedzaniu. Na jego terenie znajdują się między innymi alpinarium, staw, a także liczne fontanny. Jedna z nich, umieszczona na niewielkim placu otoczonym ławkami, jest grającą fontanną. Odpoczynek w takim otoczeniu działa podwójnie dobrze. Wiemy to nie tylko z opowieści, ale też z własnego doświadczenia 😉
8. Cmentarz na Rossie
Jedną z bardziej znanych polskich nekropolii narodowych jest wileński cmentarz na Rossie. W tym miejscu spoczywają między innymi polegli w walce o Wilno w latach 1919-1920 oraz uczestnicy akcji „Ostra Brama” z 1944 roku. Skromne, kamienne nagrobki, ustawione w równych rzędach, jak żołnierze gotowi do marszu. Żołnierze którymi byli, którymi chcieli lub musieli się stać. Granitowe mogiły, a na nich niejednokrotnie wyryty wiek – „19 LAT”, „20 LAT”, „21 LAT”.
Pośród prostych kwater często bezimiennych młodzieńców znajduje się mauzoleum „Matka i Serce Syna”, gdzie pochowano matkę Józefa Piłsudskiego oraz serce marszałka. Na czarnym bloku granitu, zgodnie z życzeniem Piłsudskiego znalazły się cytaty z „Wacława” i „Beniowskiego” Juliusza Słowackiego:
Ty wiesz, że dumni nieszczęściem nie mogą
Za innych śladem iść tą samą drogą.”
„Kto mogąc wybrać, wybrał zamiast domu
Gniazdo na skałach orła, niechaj umie
Spać, gdy źrenice czerwone od gromu
I słychać jęk szatanów w sosen szumie.
Tak żyłem.
Miejsca takie jak to, dają wiele do myślenia, pozwalają docenić nie tylko bohaterskie czyny tamtych ludzi, ale także – i tym mocniej – nasze życie w czasach pokoju.
Spacer alejkami Starej i Nowej Rossy przywiódł nam na myśl cmentarz Montmartre z jego kunsztownymi pomnikami, choć paryska nekropolia jest o wiele lepiej zachowana. Te części cmentarza to bowiem niezliczone ilości pomników, mogił i mauzoleów, wśród których spora część pamięta XVIII i XIX stulecie. Wielokrotnie zatrzymywaliśmy się podziwiając zamysł i precyzję wykonania poszczególnych nagrobków, które spokojnie mogłyby zostać uznane za dzieła sztuki. Stan niektórych z nich pozostawia wprawdzie wiele do życzenia, niemniej to dodaje temu miejscu jeszcze większego mistycyzmu. Dosłownie można poczuć jak czas zatrzymał się tu w miejscu.
9. Kościół św. Anny oraz Kościół św. Franciszka i św. Bernarda
Sąsiadujące ze sobą kościoły wyróżniają się swoją architekturą. Kościół św. Anny uznawany jest za jeden z najważniejszych i najpiękniejszych gotyckich zabytków w tej części Europy. Podobno sam Napoleon Bonaparte był tak zauroczony tą świątynią, że miał wielką chęć przeniesienia jej do Paryża. Usytuowany obok Kościół św. Franciszka i św. Bernarda to również gotycka budowla zachwycająca przede wszystkim swoim wyjątkowym wnętrzem. Będąc przy tych kościołach nie pomińcie znajdującego się w niewielkiej odległości od nich pomnika Adama Mickiewicza.
10. Muzeum Iluzji Vilnil
Wilno to nie tylko atrakcje historyczne i kulturalne. Muzeum Iluzji to przykład takiej właśnie niestandardowej atrakcji Wilna, która szturmem zdobyła serca rzeszy odwiedzających je turystów, w tym również i nasze. W środku muzeum czeka na każdego mnóstwo frajdy z poznawaniem tajników iluzji optycznej. Wizyta w tym przybytku ujawniła nam wykorzystywane przez twórców filmowych i wykonawców scenicznych sekrety „magii”. Uzmysłowiła nam także jak można manipulować widzem przy użyciu perspektywy, gry światła czy strukturyzacji pokazywanego obrazu.
Pary pragnące zobrazować sobie efekt scalenia swoich twarzy znajdą dodatkowy bonus w postaci stanowiska umożliwiającego wykonanie takiego właśnie fantazyjnego połączenia. Dla fanów odlotowych zdjęć przygotowane są specjalne pokoje, w których można wyszaleć się do bólu. Obsługa muzeum pomaga w dobrym ustawieniu, a także chętnie robi zdjęcia wszystkim odwiedzającym. Absolutna rewelacja!
Wilno i jego pozostałe atrakcje
Spacerując po centrum Wilna warto zajrzeć jeszcze do kilku miejsc, które nie zmieściły się w naszym zestawieniu. Po przekroczeniu Ostrej Bramy odnaleźć można Monaster Ducha Świętego, który swego czasu był najważniejszym prawosławnym klasztorem na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego. Cerkiew Św. Trójcy i klasztor Bazylianów znajdujące się po drugiej stronie ulicy Ostrobramskiej to miejsce związane z Adamem Mickiewiczem. W zabudowaniach klasztornych mieściło się w XIX wieku więzienie, gdzie przetrzymywany był m.in. Mickiewicz. Tam znajduje się słynna Cela Konrada. Kolejnym miejscem związanym z polskim poetą jest muzeum Adama Mickiewicza mieszczące się w zamieszkiwanym niegdyś przez niego domu.
Eksplorując Wilno, jako obowiązkowe atrakcje należy potraktować również kilku słynnych ulic. Pierwsza z nich to urokliwa ulica Literacka upamiętniająca osoby związane z kulturą i literaturą litewską. Druga to ulica Zamkowa, czyli najbardziej turystyczny deptak Wilna. Znajdują się przy nim nie tylko liczne kawiarnie i restauracje, ale także ciekawe i piękne kamienice. Ostatnią ulicą, o której warto wspomnieć jest główna ulica w Wilnie – Prospekt Giedymina.
Na uwagę zasługuje kilka usytuowanych przy nim budynków rządowych, a także Litewski Narodowy Teatr Dramatyczny wraz z jego symbolem – Pomnikiem Trzech Muz wieńczących główne wejście do teatru. Miejscem, którego nie udało nam się odwiedzić, ale słyszeliśmy, że warto, jest Muzeum Ofiar Ludobójstwa KGB. Niestety w dniu, w którym chcieliśmy załapać się na zwiedzanie, muzeum było wcześniej zamykane. Dowiedzieliśmy się o tym dopiero pod jego drzwiami 🙁
Tak wygląda nasze zestawienie najlepszych miejsc w Wilnie. Zgadzacie się z nim? Co Wam najbardziej podobało się w stolicy Litwy?
